Verplichtingen in de zorgsector
Staalnamen Legionella
Maatregelen voor hygiënische waterleidingsystemen
Vergelijking gevaarklassen biocides
Voordelen AqualityBox® tegenover thermische desinfectie
Voordelen AqualityBox® tegenover chloordioxide dosering
De Legionella bacterie is een in water levende bacterie, die zich bij gunstige omstandigheden zoals temperatuur tussen 25°C en 50°C, in drinkwater systemen van gebouwen of in verdampers van koeltorens zeer sterk kan vermenigvuldigen. Voor de mens worden deze bacteriën pas gevaarlijk wanneer ze door verneveling in bijvoorbeeld douches, ingeademd worden en in de longen terechtkomen. Hierdoor ontstaat de ziekte Legionellose, een zeer gevaarlijke vorm van longziekte. Het betreft een meldingsplichtige infectieziekte die niet van mens tot mens overgedragen kan worden, maar die in sommige gevallen tot de dood kan leiden, vooral bij verzwakte personen.
Uit gegevens van het Europees centrum voor ziektepreventie en controle (ECDC, 2015) blijkt dat er in België ongeveer 13 legionella besmettingen zijn per miljoen inwoners. In Duitsland worden ongeveer 1000 legionella besmettingen geregistreerd, waarvan 5% de dood tot gevolg hebben. Volgens verschillende andere Duitse bronnen ligt het getal van aantal besmettingen tussen de 15.000 à 30.000 per jaar waarvan er 10% de dood tot gevolg hebben.
Een periodieke, tijdelijke temperatuursverhoging tot boven 60°C in een warm water circuit wordt een “Legionella-schakeling” genoemd. Volgens de Duitse wetgeving DVGW W 551 (A) en W 557 (A) gaat het hier niet meer om een thermische desinfectie. De thermische desinfectie is niet meer toereikend wanneer reeds Legionella aanwezig is. Deze temperatuursverhoging leidt tot verkalking van de leidingen en tot snellere slijtage van de technische uitrusting en dichtingen. Ze draagt ertoe bij dat legionella bacteriën aan steeds hogere temperaturen resistent worden.
Een biofilm is een symbiotische levensgemeenschap bestaande uit micro-organismen zoals bacteriën, schimmels of algen. De biofilm benut de stofwisselingseigenschappen en beschermingsmechanismen van de andere species en wordt gebruikt als voedingsbodem en beschermzone voor Legionella bacteriën en amoeben, die fungeren als een gastheer voor de Legionella bacterie.
Stagnatie, dode of overgedimensioneerde leidingen, buffertanks die weinig ververst worden, lagere temperatuur dan 60°C of hogere dan 25°C, verhogen de groei van de biofim.
Op 9 februari 2007 werd in Vlaanderen (België) een legionella-wetgeving van kracht die iedere uitbater van een openbaar gebouw verplicht een legionellabeheersplan met risico-analyse op te stellen. Hieronder vallen ziekenhuizen, WZC’s, scholen, sportclubs, hotels, exposities, tandartsenkabinetten, enz… of installaties die een een risico kunnen betekenen voor de gezondheid zoals koeltorens.
De gebouwen worden ingedeeld in Hoog risico- en Matig risico-inrichtingen, hieronder vallen alle gebouwen in de zorgsector. Alle andere gebouwen, niet voor publiek toegankelijk, vallen onder de wetgeving van Welzijn op het Werk. Via deze wetgeving dienen ook deze bedrijven aan legionellapreventie te doen en kunnen ze zich hiervoor baseren op het Legionellabesluit van 2007.
Praktisch betekent dit dat de uitbater een legionella beheersplan en risicoanalyse moet opstellen volgens de wetgeving en deze stipt dient uit te voeren. Naast structurele maatregelen moeten er ook spoelingen gebeuren van tappunten die minder dan 1 keer per week gebruikt worden. Staalnamen op risicopunten moeten jaarlijks genomen worden.
De wetgeving voorziet maatregelen die moeten genomen worden om een sanitaire installatie legionella-veilig te krijgen. De maatregelen zijn afhankelijk van het soort gebouw of inrichting.